VĂN HÓA ẨM THỰC HUNGARY – DI SẢN NGÀN NĂM
Được phát triển qua hàng ngàn năm lịch sử, các món ăn Hungary đã trở thành một phần của di sản văn hóa đáng tự hào giữa lòng châu Âu. Nét độc đáo của ẩm thực Hungary là chịu ảnh hưởng từ các nền văn hóa xung quanh nhưng vẫn giữ được nguồn gốc và đặc trưng ban đầu.
ẨM THỰC HUNGARY – DI SẢN NGÀN NĂM CỦA NỀN VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG MAGYAR
Tương truyền, văn hóa ẩm thực Hungary cổ đại được hình thành bởi các bộ tộc Magyar (tiền thân của Hungary) vào cuối thế kỷ thứ 9. Trong nhiều thế kỉ, người Magyar đã di cư từ dãy núi Ural, Tây Siberia hoặc vùng Trung Volga thuộc nước Nga rồi đến lãnh thổ nước Hungary hiện nay. Nhiều di tích, vùng đất lịch sử Hungary chung tổ tiên, văn hóa, lịch sử và ngôn ngữ có nguồn gốc từ biên giới Âu Á. Vì vậy, ẩm thực truyền thống Hungary cũng bị ảnh hưởng và pha trộn giữa hai nền văn hóa khác nhau: Phương Đông – Phương Tây.
Vì người Magyar du mục nên họ ưu tiên chăn nuôi gia súc lớn, đặc biệt đam mê các món thịt hầm, thịt nướng như thịt lợn, thịt bò, thịt gia cầm, thịt cừu và thịt các loại thú săn. Món goulash hoặc súp cá là một ví dụ – chúng được hầm trong vạc với lửa to. Người Magyar ưu tiên sử dụng thịt cừu và gia cầm trong các bữa ăn thường ngày, trong khi thịt nai, thịt lợn, thịt dê và thịt bò – và nhiều lúc có cả thịt ngựa – là những loại thịt hảo hạng để chuẩn bị cho các dịp lễ hội. Tuy nhiên sau nhiều thế kỷ, việc dùng thịt ngựa cho các hoạt động lễ hội đã bị xóa bỏ.
Món goulash được hầm trong một vạt hầm truyền thống
Ngay thời gian đầu của vương quốc Hungary, vợ của vua Stephen I – vị vua đầu tiên cai trị Hungary – đã mang ẩm thực Đức vào hoàng gia và sau đó lan rộng ra cả nước. Sau đó, vào thế kỷ 15, văn hóa ẩm thực Hungary đã chịu nhiều ảnh hưởng một lần nữa khi người vợ thứ hai của vua Mátyás là người Ý, Hoàng Hậu Beatrix không chỉ đã đưa theo mình các nghệ sĩ Ý mà còn cả nhiều đầu bếp đến cung đình Hungary. Các thành phần mới như hạt dẻ ngọt, tỏi, quả chùy, nghệ tây, hành tây, vụn bánh mì, mì ống và pho mát được giới thiệu bên cạnh việc sử dụng trái cây được nấu với thịt hoặc dùng làm trái cây nhồi – và từ đó trở thành một phần của ẩm thực Hungary.
Thế kỷ 16-17, Thổ Nhĩ Kỳ xâm lược và chiếm đóng Hungary. Vì vậy, nền văn hóa ẩm thực Hungary cũng ảnh hưởng nhiều bởi người Thổ. Bao gồm việc sử dụng ớt bột cay, ngô, cây thuốc phiện, cà chua và mật ong Thổ Nhĩ Kỳ. Người Hungary đã học cách nấu ớt nhồi, bắp cải nhồi, cà tím, bên cạnh những chiếc bánh bông lan hoặc bánh bao nấu trong sữa trở nên phổ biến. Nhiều nơi còn trồng quả óc chó, hạnh nhân, nho, đào, sung. Những chiếc ly cafe cũng được phổ biến bởi người Thổ trong giai đoạn này.
Habsburg – chế độ quân chủ Áo giành quyền kiểm soát Hungary từ thế kỷ 17 đến nửa đầu thế kỷ 20. Trong thời đại này, các yếu tố của ẩm thực Pháp đã được kết hợp vào văn hóa ẩm thực Hungary thông qua ảnh hưởng của ẩm thực Áo và ngược lại. Ví dụ, món goulash của Hungary đã trở thành một phần của ẩm thực Áo còn món Wiener schnitzel phổ biến ở những bữa tối của gia đình Hungary. Cụ thể hơn, súp và món khai vị xuất hiện vào đầu bữa ăn và thực đơn 5 món đã trở thành tiêu chuẩn mới trong giới thượng lưu.
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Hungary phải trải qua một cuộc suy thoái kinh tế – chính trị lớn. Điều này đã ảnh hưởng đến văn hóa và ẩm thực. Các nhà hàng do gia đình sở hữu lâu năm và hoạt động từ nhiều thế hệ – bị buộc phải thuộc sở hữu nhà nước gây ra sự bất bình của các chủ nhà hàng và nhiều công thức nấu ăn bị thất truyền. Đây là kết quả của quá trình công nghiệp hóa với bối cảnh ngày càng nhiều phụ nữ bắt đầu đi làm và từ đó, dịch vụ ăn uống công cộng đã ra đời. Việc sản xuất hàng loạt các bữa ăn giá rẻ, chất lượng thấp đã ảnh hưởng xấu đến nền ẩm thực Hungary.
Vào những năm 1990 nền ẩm thực Hungary đã dần hồi sinh trở lại. Hungary đã tập trung chú trọng vào chất lượng hơn số lượng. Nhiều nhà hàng và quán ăn nhỏ đã phát triển và một thế hệ đầu bếp trẻ xuất hiện nâng nền ẩm thực Hungary lên một tầm cao mới. Từ những năm 2010, các nhà hàng Hungary đã đực công nhận với việc nhận được những ngôi sao Michelin đầu tiên. Và đến năm 2019, Hungary đã trở thành một địa điểm thu hút khách du lịch, không chỉ về văn hóa mà còn về mặt ẩm thực.
MỘT SỐ MÓN ĂN ĐẶC SẢN CỦA HUNGARY
Goulash – món ăn biểu tượng quốc gia
Goulash hay còn được gọi với cái tên Gulyás là bắt nguồn từ việc món ăn này được những người chăn gia súc – “gulyás” trong tiếng Hungary – sáng tạo ra. Đây là món ăn đặc sản Hungary được chế biến theo dạng súp hầm với thịt bò, khoai tây, cà rốt, ớt bột paprika và các loại gia vị. Đôi khi món ăn này còn có thể biến tấu bằng thịt heo hoặc thịt bê để thay đổi khẩu vị cho hấp dẫn. Nhờ lịch sử kéo dài từ thế kỉ thứ 9, đến năm 1800, Goulash được công nhận là biểu tượng quốc gia và là công cụ để bảo tồn bản sắc Hungary.
Goulash – biểu tượng quốc gia và là công cụ để bảo tồn bản sắc Hungary
Lángos – món ăn được ẩm thực Hungary yêu thích nhất mọi thời đại
Lángos chắc chắn là món ăn Hungary được yêu thích nhất. Nếu đang theo chế độ ăn kiêng thì đừng nên thử món bánh mì chiên giòn này bởi hương vị của nó sẽ khiến bạn không thể cưỡng lại được và muốn ăn thêm.
Lángos – món ăn đường phố Hungary sẽ khiến bạn phải xuýt xoa mê mẩn
Điểm độc đáo của Lángos là phần topping được rắc lên trên bánh sẽ thay đổi đa dạng theo từng loại bánh. Topping thường thấy nhất là nước xốt tỏi, phô mai, kem chua hoặc đôi khi là xúc xích và có khi là các loại mứt.
Pörkölt và Paprikás – dấu ấn của ẩm thực Hungary tới công chúng thế giới
Pörkölt (món hầm) và Paprikás (món hầm nhiều ớt ngọt và tejföl) là hai món ăn mang đậm hương vị của Hungary. Dù hoàn toàn riêng biệt và được người Hungary gọi với hai cái tên khác nhau nhưng về thành phần, cách nấu thì có thể coi Paprikás như một loại Pörkölt.
Pörkölt – món ăn được làm từ thịt lợn và hành tây
Hai món ăn này đều rất nổi tiếng với không chỉ người Hungary mà cả trên thế giới. Ra đời từ năm 1780, Pörkölt được làm từ thịt bò, lợn, cừu, gà hoặc làm từ gan. Nguyên liệu chính ngoài thịt thì không thể bỏ qua hành tây, ớt bột và các loại gia vị đậm chất Hungary, làm dậy lên vị ngọt tự nhiên từ thịt và rau củ. Món hầm này thường được ăn cùng mì trứng.
Món súp cá Hungary Halászlé – món súp cá tẩm ớt bột chính thống của Hungary
Hungary là một quốc gia không có biển. Không có nghĩa là bạn không thể có một món hải sản tuyệt vời. Được chế biến từ cá nước ngọt (ví dụ như cá da trơn, cá chép hoặc cá rô phi), có màu đỏ tươi từ ớt bột paprika và được nấu cùng hành tây. Có nhiều phiên bản tùy thuộc vào khu vực bạn ăn nó ở đâu: nổi tiếng nhất là súp cá từ Baja, Szeged và vùng Tisza.
Nhìn chung lại, theo thời gian trong suốt nhiều thế kỷ, Hungary đã hoạt động như một loại phòng chứa đựng ẩm thực của cả châu Âu. Lại được ôm trọn bởi lưu vực Carpathian và được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu thổ nhưỡng, có thể trồng nhiều loại trái cây và rau quả cùng với chăn nuôi các loại gia súc gia cầm, đảm bảo nguồn nguyên liệu chất lượng cho nền ẩm thực của mình. Ngoài ra, những người nông dân Hungary cũng như chính phủ luôn mong muốn lan truyền các nguyên liệu cũng như các sản phẩm chất lượng từ Hungary ra nền ẩm thực thế giới. Để thưởng thức, và có thêm thông tin về các sản phẩm chất lượng cao đến từ Hungary, vui lòng liên hệ với HEPA theo thông tin sau:
Garyu Trading Co., Ltd.
Địa chỉ: 18F, Yebisu Garden Place Tower, 4-20-3 Ebisu, Shibuya, Tokyo
Điện Thoại: + 81- (0) 3-5789-5890
Website: https://hepaoffice.jp/en/
Thu Anh