Ứng phó với lo lắng, căng thẳng mùa dịch
Nhận diện căng thẳng, lo âu
Khi lo lắng, căng thẳng thường có những biểu hiện như: sợ hãi, hoảng hốt và cảm thấy không thoải mái, cảm giác lo lắng, không an toàn hoặc có điều gì đó nguy hiểm với mình, có vấn đề về giấc ngủ như mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu, dễ tỉnh giấc…, cảm giác bồn chồn không thể bình tĩnh hay ngồi yên một chỗ, lạnh, vã mồ hôi, tê cóng, tê bì chân tay, thở nông, thở nhanh hơn so với bình thường (tăng thông khí), nhịp tim nhanh, khô miệng, buồn nôn, căng cứng cơ, run chân tay, hoa mắt, chóng mặt, choáng váng, nghĩ mãi về một vấn đề mà không thể dừng lại được, không thể tập trung chú ý.
Các bệnh tâm thần thường gặp trong đại dịch COVID-19
Những căng thẳng, lo lắng trong mùa dịch COVID-19 nếu không tìm được cách để vượt qua có thể dẫn đến những rối loạn tâm thần có thể gặp là:
Trầm cảm: Thường biểu hiện với những triệu chứng: mệt mỏi, cảm giác như không còn sức lực để làm việc, buồn chán, bi quan về tương lai, không muốn nói chuyện, giao tiếp với mọi người, thu rút các mối quan hệ, luôn cảm thấy mình là người vô dụng. Những trường hợp nặng có thể có hành vi hủy hoại bản thân, tự sát.
Mất ngủ: Người bệnh thường có những biểu hiện về chất lượng giấc ngủ và thời gian ngủ. Bệnh nhân thường khó đi vào giấc ngủ, trằn trọc không ngủ được, ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh giấc và không thể ngủ tiếp được. Bệnh nhân ngủ muộn, dậy sớm, mỗi đêm ngủ được rất ít, thậm chí có bệnh nhân thức trắng đêm. Đêm ngủ bệnh nhân có thể gặp ác mộng hoặc bệnh nhân mơ liên tục trong đêm, tỉnh giấc thấy mệt mỏi, không thoải mái.
Việc học online làm trẻ không có nhiều cơ hội giao tiếp với bạn bè, thầy cô, hạn chế những hoạt động thể lực, sinh hoạt tập thể. Trẻ có cơ hội tiếp xúc với máy tính, điện thoại nhiều hơn. Điều này tạo cơ hội dễ mắc các bệnh như nghiện điện thoại, nghiện game online, làm nặng thêm các chứng bệnh như tăng động, tự kỷ…
Ở người cao tuổi, tình trạng giãn cách xã hội do hậu quả của đại dịch làm nặng thêm bệnh lý sa sút trí tuệ, do người bệnh mắc chứng sa sút trí tuệ kết hợp với những bệnh như trầm cảm, lo âu làm nặng thêm tình trạng bệnh lý này.
Những giải pháp ứng phó
Không nên hoảng hốt, mất bình tĩnh một cách quá mức, điều này sẽ không giải quyết được tình trạng hiện tại mà chỉ làm rối thêm. Vì vậy, chúng ta cần phải có tâm lý vững vàng, bình tĩnh xử lý các tình huống xảy ra.
Dành thời gian để tìm hiểu về bệnh, khi đó bạn sẽ vững vàng, không hoang mang bởi những tin đồn không chính xác.
Hãy dành thời gian đi bộ, vận động thể dục, đọc sách báo, nghe nhạc, xem một bộ phim hay, điều này sẽ giúp bạn thoải mái hơn.
Hãy giữ liên lạc với bạn bè, người thân, tâm sự với mọi người những gì mình lo lắng, những gì mình mong muốn.
Liên lạc với bác sĩ của mình, nhất là những bệnh nhân đang điều trị các bệnh mạn tính, có thể khám tư vấn bác sĩ từ xa, liên hệ với các trung tâm tư vấn tâm lý để được hỗ trợ khi cần. Đây là một biện pháp hiệu quả.
Khi tình trạng lo lắng, căng thẳng quá mức, nên đi gặp bác sĩ để khám và được tư vấn và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Thực hiện đúng hướng dẫn phòng dịch của Bộ Y tế. Nếu thực hiện đúng, bạn sẽ không bị nhiễm bệnh.
Những căng thẳng, lo lắng trong thời kỳ đại dịch COVID-19 có thể là yếu tố thúc đẩy một bệnh lý loạn thần, hoặc làm tái phát bệnh loạn thần đang điều trị ổn định với những biểu hiện như hoang tưởng ảo giác, kích động rối loạn hành vi, ngủ ít, nói nhiều các chủ đề không liên quan, đi lại nhiều. Bệnh làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh và gia đình. Trường hợp nặng cần phải nhập viện.
BS. Yến Trang