Rau ngổ, cây rau vị thuốc
Rau ngổ là một loại rau gia vị, nhưng ít ai biết được nó còn có tác dụng chữa một số bệnh liên quan đến tiêu hóa, cầm máu…
Đặc điểm của cây rau ngổ
Cây rau ngổ, còn gọi là rau ngổ thơm, ngổ trâu, cúc nước…
Tên khoa học: Enydra fluctuans lour, thuộc Họ cúc (Asteraceae)
Rau ngổ là một loại cây rau thân thảo. Thân cây mềm xốp, bên trong có nhiều nước và xốp. Thân nhẵn hình trụ mọc thẳng và phân thành những nhánh nhỏ, có những cây cao nhất có thể dài tới hàng mét.
Cây rau ngổ.
Lá có hình răng cưa và mọc phổ biến ở các vùng khác nhau trên thế giới, trong đó mọc phổ biến trong các ao hồ khắp các tỉnh ở nước ta.
Rau ngổ sống bán thủy sinh (sống nổi hoặc ngập nước).
Thành phần hóa học: Trong rau ngổ có nước là chủ yếu (93 %), protid 2,1%, gluxit, xenluloza… Ngoài ra, rau ngổ cũng chứa caroten, vitamin B,C, một ít tinh dầu mùi thơm…
Bộ phần dùng: Thường hái lá non, dùng tươi hay phơi khô làm thuốc
Là non rau ngổ dùng để ăn sống, làm gia vị.
Rau ngổ còn là vị thuốc
Rau ngổ có vị đắng nhưng mát và có hương thơm nhẹ. Theo dân gian, đây là loại rau giúp mát máu, lợi tiểu và điều trị sỏi thận, mất ngủ.
Theo cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GSTS Đỗ Tất Lợi, rau ngổ dùng để chữa những trường hợp ăn uống không tiêu, đầy tức bụng, thổ huyết, băng huyết. Ngày dùng từ 12-20 gam dưới dạng thuốc sắc.
Dùng ngoài giã nát đắp lên những nơi viêm tấy.
Rau ngổ được dùng trong chế biến món ăn.
– Hỗ trợ chữa tiểu máu: Sử dụng rau ngổ kết hợp với cây cỏ tháp bút, rễ cỏ tranh. Mỗi loại 10 gam, rửa sạch, thái thành từng khúc nhỏ, phơi khô. Sau khi phơi khô đem tẩm với một ít rượu sau đó sao vàng và sắc nước uống. Liều lượng như vậy dùng trong ngày, chia làm hai lần uống để cây rau ngổ có hiệu quả.
– Chữa ho cảm, sổ mũi: Đối với người bị mắc chứng cảm ho, sổ mũi, hắt xì thì có thể sử dụng ngay rau ngổ tươi. Dùng khoảng một lượng rau ngổ tươi độ 20 gam sắc nước rau ngổ và uống đến khi dứt bệnh.
Theo nghiên cứu hiện đại cho thấy, chiết xuất thô và các hợp chất phân lập của rau ngổ (Enhydra Fluans Lour) đã được báo cáo là có hoạt tính dược lý chống lại sự bảo vệ tế bào, giảm đau và chống viêm, kháng khuẩn, chống tiêu chảy, tẩy giun sán…
Phân tích hóa chất thực vật từ các nghiên cứu khác nhau đã cho thấy, rau ngổ có chứa: Flavonoid, tinh dầu, steroid, isoflavone glycoside… Tuy nhiên, vẫn cần nghiên cứu thêm để khám phá phương thức hoạt động của các thành phần hoạt tính sinh học của cây và khả năng chữa bệnh của nó.