9 bài thuốc ứng phó với chứng cảm phong nhiệt trong mùa đông
Chứng cảm phong nhiệt trong mùa đông có đặc điểm người bệnh sốt cao, không lạnh, thích uống nước mát, sốt về chiều và đêm, trường vị tích trệ, rối loạn tiêu hóa.
1. Đặc điểm của bệnh cảm phong nhiệt mùa đông
Bệnh hình thành trong mùa đông xuân, thường phạm vào phế. Phế ở vị trí cao nhất của lục phủ ngũ tạng nên bị tổn thương sinh ra các triệu chứng: Ho, đau họng, phiền nhiệt, sốt, khát…
Bệnh ở phế (phổi), nếu không điều trị kịp thời sẽ phát triển xuống vị (cơ quan tiêu hóa) tổn thương tân dịch, dinh huyết gây ra những biến chứng nguy hiểm.
2. Bài thuốc điều trị cảm phong nhiệt
– Bài thuốc 1: Ngân kiều thang
Thành phần: Kim ngân hoa 12 gam, liên kiều 8 gam, khổ cát cánh 10 gam, bạc hà (tươi) 16 gam, trúc diệp (tươi) 16 gam, sinh cam thảo 8 gam, kinh giới tuệ 12 gam, đạm đậu sị 36 gam, ngưu bàng tử 12 gam.
Cách bào chế: Đạm đậu sị cho vào túi vải túm lại. Bảy vị: Kim ngân hoa, liên kiều, cát cánh, cam thảo, kinh giới, ngưu bàng tử, đạm đậu sị + 1500 ml nước sắc còn 800 ml cho bạc hà và trúc diệp vào sắc lọc bỏ bã lấy 250ml.
Cách dùng: Chia đều 4 phần, ngày uống 3 lần, tối uống 1 lần.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt, hơi sợ gió lạnh, không có mồ hôi hoặc ít mồ hôi, nhức đầu, ho, hơi khát nước, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù sác.
– Bài thuốc 2: Chi tử sị thang
Thành phần: Chi tử 32 gam, đậu sị 48 gam.
Cách bào chế: Chi tử + 700 ml nước, sắc còn 500 ml cho đậu sị vào sắc lọc bỏ bã lấy 120 ml.
Cách dùng: Uống ấm, chia đều 2 lần, nếu nôn được thì thôi. Nếu chưa nôn được sau 3 giờ uống phần còn lại.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt, bực dọc, bứt rứt, nằm ngồi không yên, rêu lưỡi vàng.
Chi tử trong bài thuốc chi tử sị thang trị cảm phong nhiệt
– Bài thuốc 3: Bạch hổ thang
Thành phần: Thạch cao 36 gam, tri mẫu 24 gam, cam thảo 12 gam, ngạnh mễ 32 gam.
Cách bào chế: Thạch cao đập nát, 3 vị trên (trừ ngạnh mễ) + 1400 ml sắc còn 450ml cho ngạnh mễ vào đun vừa chín, lọc bỏ bã lấy 200ml.
Cách dùng: Uống ấm, chia đều ngày uống 3 lần.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt, mắt đỏ, sợ nóng, bực dọc, ra nhiều mồ hôi, rêu lưỡi vàng khô, khát muốn uống nước mát, mạch hồng đại.
– Bài thuốc 4: Điều vị thừa khí thang
Thành phần: Đại hoàng 16 gam, mang tiêu 10 gam, cam thảo 4 gam.
Cách bào chế: Đại hoàng tẩy rượu, cam thảo chích. Hai vị trên + 900 ml nước, sắc lọc bỏ bã lấy 80 ml cho mang tiêu vào đun sôi quấy vừa tan đem dùng.
Cách dùng: Uống ấm chia đều 2 lần. Bệnh nhân bị táo bón uống 1 lần mà đi tiêu được thì thôi không dùng nữa; nếu sau 2 giờ chưa đi tiêu được thì dùng tiếp. Đối với bệnh nhân bị tiêu chảy toàn nước uống lần đầu mà bệnh nhân đại tiện được 1 lần sau 3 giờ hết đi tiêu không dùng nữa. Nếu vẫn đại tiện toàn nước cho uống tiếp lần 2.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt về chiều, tinh thần mất sáng suốt. Nhiệt kết phối hợp với tích trệ trong trường vị gây táo bón hoặc đại tiện toàn nước, ấn vào bụng đau, rêu lưỡi vàng khô, mạch trầm.
– Bài thuốc 5: Thanh dinh thang
Thành phần: Sừng trâu 2 gam, sinh địa 24 gam, huyền sâm 16 gam, trúc diệp 8 gam, mạch môn đông 12 gam, đan sâm 12 gam, hoàng liên 4 gam, kim ngân hoa 12 gam, liên kiều 8 gam.
Cách bào chế: Mạch môn bỏ lõi, sừng trâu + 20ml nước mài tan. Tám vị trên + 1500 ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 200 ml hòa với nước tê giác quấy đều.
Cách dùng: Chia đều 4 lần, ngày uống 3 lần, tối uống 1 lần.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt, sốt nặng về đêm, bực dọc, vật vã, có khi nói nhảm, ban chẩn lờ mờ, không khát, lưỡi đỏ thẫm, không có rêu, mạch tế sác.
Bài thuốc 6: Gia giảm ngân kiều tán
Thành phần: Kim ngân hoa 12 gam, liên kiều 8 gam, cát cánh 12 gam, bạc hà (tươi) 12 gam, trúc diệp (tươi) 12 gam, cam thảo 6 gam, ngưu bàng 12 gam, sinh địa 16 gam, đan bì 12 gam, đại thanh diệp 6 gam, huyền sâm 16 gam, khổ thanh diệp 6 gam.
Cách bào chế: Mười vị trên (trừ bạc hà và trúc diệp) + 1700ml nước sắc còn 600 ml cho bạc hà và trúc diệp sắc lọc bỏ bã lấy 250ml.
Cách dùng: Chia đều 5 phần, ngày uống 4 lần, tối uống 1 lần.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt, ho, tức ngực, mọc chẩn đỏ.
Vị thuốc mạch môn đông trong bài thuốc thanh dinh thang trị cảm phong nhiệt
– Bài thuốc 7: Thanh cung thang
Thành phần: Huyền sâm 36 gam, liên tâm 24 gam, mạch môn đông 36 gam, trúc diệp 20 gam, liên kiều 10 gam, sừng trâu 2 gam.
Cách bào chế: Mạch môn bỏ lõi, sừng trâu mài với 20 ml nước tan hết. Các vị trên + 1500 ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 200 ml hòa với nước sừng trâu quấy đều.
Cách dùng: Uống ấm, chia đều 3 lần, ngày uống 3 lần.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt cao, mê man, nói nhảm hoặc nói ngọng, chân tay lạnh.
– Bài thuốc 8: Linh dương câu đằng thang
Thành phần: Linh dương giác 16 gam, tang diệp (tươi) 12 gam, xuyên bối mẫu 8 gam, sinh địa 24 gam, câu đằng 12 gam, cúc hoa 12 gam, phục thần 16 gam, bạch thược 16 gam, cam thảo 4 gam, trúc nhự 8 gam.
Cách bào chế: Linh dương giác và trúc nhự + 1700 ml nước sắc còn 700 ml, cho các vị còn lại vào sắc lọc bỏ bã lấy 250 ml.
Cách dùng: Uống ấm chia đều 5 phần, ngày uống 4 lần, tối uống 1 lần.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt cao, đầu váng, chân tay buồn, giật hoặc run giật, cuồng loạn, kinh quyết, lưỡi đỏ, rêu khô, mạch huyền sác.
– Bài thuốc 9: Hoàng liên a giao thang
Thành phần: Hoàng liên 12 gam, bạch thược 24 gam, a giao 24 gam, hoàng cầm 12 gam, kê tử hoàng 2 quả.
Cách bào chế: Ba vị hoàng liên, hoàng cầm, thược dược + 1600 ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 150 ml, đun sôi cho a giao quấy đều vừa tan hết, tắt lửa, cho lòng đỏ trứng gà liền luôn, quấy đều.
Cách dùng: Uống ấm, chia đều ngày uống 3 lần.
Công dụng: Trị cảm phong nhiệt với biểu hiện sốt, bực dọc nằm không yên, lưỡi đỏ, rêu vàng, mạch tế sác.